Sık Sorulan Sorular

4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun Türkiye’de bağımlı ve bağımsız çalışan yabancıları, bir işveren yanında meslek eğitimi gören yabancıları ve yabancı çalıştıran gerçek ve tüzel kişileri kapsar.

4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanuna göre, yabancılara çalışma izni vermeye yetkili merci Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığıdır. Ancak, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na bilgi vermek koşuluyla;
· Ekonomi Bakanlığı (Serbest bölgelerde çalışacak yabancılara), Serbest bölgelerde görev yapacak yabancıların çalışma izinleri 3218 sayılı Serbest Bölgeler Kanununun 10’uncu maddesi uyarınca Ekonomi Bakanlığı Serbest Bölgeler, Yurtdışı Yatırım ve Hizmetler Genel Müdürlüğünce verilmektedir.
· Yüksek Öğretim Kurulu (Üniversitelerde görev yapacak yabancı öğretim elemanlarına), Üniversitelerde görev yapacak akademik personelin çalışma izinleri 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 34 üncü maddesi kapsamında YÖK tarafından verilmektedir.

ÇALIŞMA İZİN BAŞVURUSU NASIL YAPILIR:
Çalışma izin başvuruları yabancı şahısları çalıştırmak isteyen işveren, kişi veya kuruluşlarca yapılmaktadır. Başvuruların usul ve esasları Bakanlığın internet sitesinde detaylı olarak yer almakta olup, çeşitli sektörler itibarıyla ayrı ayrı hazırlanmış başvuru kılavuzlarımız da sitede yer almaktadır.

1-Yurtdışından: Yabancılar, yurt dışından çalışma izni için ilk başvurularını, uyruğunda bulundukları veya daimi ikamet ettikleri ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine yaparlar. Bu başvuru esnasında Türkiye’deki işverenle imzalanmış iş sözleşmesini (veya atama/görevlendirme yazısını) temsilciliğe ibraz ederler. Başvurunun kabulü halinde temsilcilik tarafından yabancı şahsa bir referans numarası verilir. Türkiye’de bulunan işveren veya işveren vekili PTT’den e-devlet şifresi alarak, söz konusu referans numarası ile sisteme girerek çalışma izin başvurusunda bulunur. Dış temsilciliğimiz kanalıyla yapılan başvurularda, temsilciliğimize yapılan başvuruyu takip eden 10 işgünü içinde Türkiye’deki işverenin söz konusu yabancıyı çalıştırmak üzere internet üzerinden elektronik çalışma izin başvurusunu yapması ve yine aynı 10 işgünü içinde gerekli belgeleri Bakanlığa ulaştırması zorunludur. Yabancının Türkiye'de bulunmaması nedeniyle tarafların ıslak imzalarının bulunduğu iş sözleşmesinin de ayrıca gönderilmesi gerekmektedir. 

2-Yurtiçinden: Türkiye’de ön lisans ve lisans öğrenimi için verilen ikamet izinleri hariç, herhangi bir sebebe istinaden en az “altı ay” süreli ikamet izni almış ve iznin süresi sona ermemiş olan yabancılar için ilgili işverenler başvurularını yurt içinden (Ayrıca ilgili T.C. dış temsilciliğine başvuruya gerek kalmaksızın) Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na yapabilirler. İnternet üzerinden online olarak yapılacak çalışma izin başvurusunun tamamlanmasının ardından imzalanacak Başvuru Formu ve dilekçenin 6 işgünü içinde Bakanlığa teslimi zorunludur.

Çalışma izni başvurusu sonuçlanan yabancılara ilişkin Bakanlığın kararı (İzin veya ret)  ilgili işverene e-posta yoluyla bildirilir. Yurtdışından yapılan başvurularda sonuç, ilgili dış temsilciliğimize de online olarak ayrıca bildirilir. Çalışma izni verilmesi halinde, yabancının başvuru yaptığı dış temsilciliğimize giderek çalışma ve ikamet izin harçları ile vize harcını ödemesi gerekmektedir. Dış temsilciliğimizce yabancı şahsın pasaportuna vize etiketi yapıştırılması sonrasında şahıs Türkiye’ye giriş yapabilir. Söz konusu harçlar ödenmeksizin yurda giriş yapan yabancıların çalışma izinleri geçerlilik kazanmamaktadır. Düzenlenen çalışma izni kartı PTT Kargo ile işveren adresine ulaştırılmaktadır.

Çalışma izni verilmesi ya da uzatılması talebinin reddedilmesi, çalışma izninin iptal edilmesi ya da çalışma izninin geçerliliğinin kaybedilmesine ilişkin Bakanlıkça verilecek kararlara karşı ilgililer tarafından tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde itiraz edilebilir. İtirazlar sistem üzerinden online olarak yapılmakta olup, itiraza ilişkin açıklamalı dilekçe ve belgelerin sisteme yüklenmesi gerekmektedir. İtirazın, Bakanlıkça reddedilmesi hallerinde idarî yargı yoluna başvurulabilir.

 Çalışma izin talebi reddedilen yabancılar için yeniden çalışma izin başvurusu yapılması mümkün bulunmaktadır.

4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanuna göre, yabancılara 3 farklı türde çalışma izni düzenlenebilmektedir.1-Süreli çalışma izni 2-Süresiz çalışma izni; 3-Bağımsız çalışma izni;

Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, iş piyasasındaki durum, çalışma hayatındaki gelişmeler, istihdama ilişkin sektörel ve ekonomik konjonktür değişiklikleri dikkate alınarak, yabancının iş sözleşmesinin veya işin süresine göre, belirli bir işletme ve belirli bir meslekte çalışmak üzere en çok bir yıl süreyle verilmektedir. Bir yıllık kanuni çalışma süresinden sonra; aynı işyeri veya aynı işletme ve aynı meslekte çalışmak üzere çalışma izninin süresi en fazla “iki yıl” daha uzatılabilir. Üç yıllık kanuni çalışma süresinin sonunda, aynı meslekte ancak bu defa dilediği işverenin yanında çalışmak üzere çalışma izninin süresi en fazla “üç yıl” daha uzatılabilir.

Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe ve 11/4/2014 tarihinden önce süresiz çalışma izni verilmiş olan yabancıların hakları saklı kalmak kaydıyla; 6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu uyarınca uzun dönem ikamet iznine sahip olanlar veya Türkiye’de kesintisiz en az sekiz yıl ikamet izni ile kalmış olan veya en az sekiz yıl kanuni çalışması olan yabancılara, süresiz çalışma izni verilebilir.

Süresiz çalışma izni alan yabancının çalıştığı işyerinin veya işyeri adresinin değişmesi halinde, Kanunun 18 inci maddesi uyarınca en geç onbeş gün içerisinde durum Bakanlığa bildirilir. Bakanlık, gönderilen bilgi ve belgelere göre mevcut süresiz çalışma izin belgesinde gerekli değişiklikleri yaparak ilgili mercilere bildirir. 

Türkiye’de en az “beş yıl” kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olan yabancılara, yapacakları çalışmalarının ekonomik kalkınma açısından katma değer yaratması ve istihdam üzerinde olumlu etki yapacak olması koşulu ile bağımsız çalışma izni verilebilir.

Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe;

• • Bir Türk vatandaşı ile evli olan ve eşiyle Türkiye’de evlilik birliği içinde yaşayan veya evlilik birliği en az üç yıl sürdükten sonra sona ermiş olmakla birlikte Türkiye’de yerleşmiş olan yabancılar ile bunların Türk vatandaşı eşinden olan çocuklarına,
• • Türk Vatandaşlığı Kanunu 19, 27 ve 28 inci maddeleri çerçevesinde Türk Vatandaşlığını kaybedenler ve bunların füruuna,
• • Türkiye’de doğan veya kendi millî kanununa, vatansız ise Türk mevzuatına göre rüşt yaşını doldurmadan Türkiye’ye gelen ve Türkiye’de meslek okulu, yüksek okul veya üniversiteden mezun olan yabancılara,
• • Avrupa Birliği üyesi ülke vatandaşları ile bunların Avrupa Birliği üyesi ülkelerin vatandaşı olmayan eş ve çocuklarına,
• • Yabancı devletlerin Türkiye’deki büyükelçilikleri ile konsolosluklarında ve uluslararası kuruluşların temsilciliklerinde görevli diplomat, idarî ve teknik personelin hizmetinde çalışanlar ile karşılıklılık ilkesi çerçevesinde olmak ve görev süresiyle sınırlı kalmak üzere Türkiye’de bulunan büyükelçilikler, konsolosluklar ve uluslararası kuruluşların temsilciliklerinde görevlendirilen diplomatların ve idarî ve teknik personelin eş ve çocuklarına,
• • Bilimsel ve kültürel faaliyetler amacıyla bir ayı aşan ve sportif faaliyetler amacıyla dört ayı aşan süre ile geçici olarak Türkiye’ye gelecek yabancılara,
• • Kanunla yetki verilen Bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşme veya ihale usulleriyle mal ve hizmet alımı, bir işin yaptırılması veya bir tesisin işletilmesi işlerinde çalıştırılacak kilit personel niteliğindeki yabancılara,
• • Uluslararası koruma başvurusunda bulunan ve İçişleri Bakanlığınca şartlı mülteci statüsü verilen yabancı ve vatansız kişilere,

4817 sayılı Kanunda öngörülen sürelere tâbi olmaksızın çalışma izni verilebilir. 

4817 sayılı Kanunun 8’inci maddesinde sıralanan yabancılara bu Kanunda öngörülen sürelere tabi olmaksızın çalışma izni verilebileceği öngörülmekte olup, yabancıların istisnai haller kapsamında bulunması çalışma izninden muafiyet anlamına gelmemektedir.

Bakanlıkça verilmiş bir çalışma izninin süresinin uzatılabilmesi için; mevcut çalışma izninin bittiği tarihten geriye doğru en fazla iki aylık sürede olmak kaydıyla, izin süresi sona ermeden uzatma başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Çalışma izninin süresinin bitiminden itibaren en geç onbeş gün içinde yapılan uzatma başvuruları da değerlendirmeye alınmaktadır. Çalışma izninin uzatılması halinde, uzatılan çalışma izninin başlangıç tarihi, süresi biten çalışma izninin sona erdiği tarihtir.

Çalışma izninin uzatılması talebi ilk başvuruda olduğu gibi elektronik ortamda yapılır ve ardından başvuru formu yabancı ve işveren tarafından kağıt ortamında imzalanarak altı işgünü içerisinde şahsen veya posta ile Bakanlığa teslim edilir.

Çalışma izni uzatma başvurusu bulunan yabancılar, çalışma izin süresinin sona erdiği tarihten itibaren kırkbeş günü geçmemek ve yaptığı işin mahiyeti değişmemek kaydıyla aynı işyeri ve meslekte çalışmaya devam edebilir. Bu süre içerisindeki çalışma kanuni çalışma olarak kabul edilir ve yabancının, ilgili mercilerin ve işverenin yükümlülükleri aynı şekilde devam eder.

492 sayılı Harçlar Kanunu gereğince yabancılara verilecek çalışma izin belgeleri harca tabidir. Çalışma izin talebinin ,Bakanlıkça uygun görülmesi halinde verilecek izin süresine göre çalışma izni ve ikamet izni harcı yatırılması gerekmektedir. Harç tutarları, her yıl yeniden değerleme oranı temel alınarak belirlenmekte ve Resmi Gazetede yayımlanmaktadır. Harç miktarları ve yatırılacak banka şubelerine ilişkin bilgiler internet sitemizde yer almaktadır.

Yurtiçinden yapılan çalışma izin başvurularında ve süre uzatımlarında izin belgesi düzenlenmeden önce harç yatırılması gerekmektedir. Harçlar yetkili banka şubelerine yatırılmakta olup, ödeme yapıldığına dair Bakanlığa ayrıca makbuz ibrazına gerek bulunulmamaktadır. Yapılan harç ödemeleri Maliye Bakanlığı ile mevcut online sistemden görülmekte ve izin düzenlenmektedir.

Yurtdışından yapılan başvurularda çalışma ve ikamet izin harçları çalışma vizesi alınırken yabancı şahıs tarafından ilgili dış temsilciliğimize yatırılmaktadır.

6458 sayılı Kanunun 27’nci maddesi uyarınca geçerli çalışma izinleri aynı zamanda ikamet izni yerine geçtiğinden, Bakanlıkça olumlu değerlendirilen çalışma izin başvurularında, çalışma izin harcıyla birlikte ikamet izin harcı da Bakanlığa talep edilmekte, her iki harcın da ilgili banka hesabına yatırıldığının tespiti halinde çalışma izni düzenlenmektedir.

: 5901 sayılı Türk Vatandaşlığı Kanununun 28’inci maddesi çerçevesinde Mavi Kart almış olanlar veya almaya hak kazananlar, yapılacak mesleğin icrasına ilişkin olarak ulusal mevzuatımızdaki yükümlülüklerin yerine getirilmesi ve özel kanunlarda yer alan hususlar saklı kalmak koşuluyla, 4817 sayılı Kanun hükümleri gereğince Bakanlıktan çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktadır. Ayrıca bu kapsamda bulunanların çalışma izin talepleri de Bakanlıkça karşılanmamaktadır.
 

Kanunun denetlemeye ilişkin 20 nci maddesi gereğince: Bu Kanun kapsamına giren yabancıların ve işverenlerin bu Kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirip getirmedikleri Bakanlık iş müfettişleri ile Sosyal Güvenlik Kurumu müfettişleri tarafından denetlenmektedir. Genel bütçeye dahil daireler ve katma bütçeli idarelerin teftiş ve denetim elemanları kendi mevzuatları gereğince işyerlerinde yapacakları her türlü denetim ve incelemeler sırasında, yabancı çalıştıran işverenlerle yabancıların bu Kanundan doğan yükümlülüklerini yerine getirip getirmediklerini de denetler. Denetim sonuçları ayrıca Bakanlığa bildirilir. Genel ve özel bütçeli idarelerin teftiş ve denetim elemanlarının yanı sıra kolluk kuvvetlerinin de kendi mevzuatları gereğince işyerlerinde yapacakları her türlü denetim, inceleme ve kontrol sırasında yabancı çalıştıran işverenler ile yabancıların 4817 sayılı Kanundan doğan yükümlülükleri yerine getirmediklerini tespit etmeleri halinde durumu Bakanlığa bildirmeleri yükümlüğü getirilmiştir. Kaçak yabancı istihdamıyla daha etkin bir mücadele sağlanabilmesi amacıyla yapılan bu düzenleme uyarınca, kolluk kuvvetlerinin yapacakları bildirimler üzerine Bakanlık, Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlükleri söz konusu tutanak ve raporlara göre bu Kanunda öngörülen idari para cezası ve diğer yaptırımları uygulamaktadırlar.

Çalışma izni olmaksızın çalıştığı tespit edilen yabancılar ve işverenleri hakkında idari para cezası uygulanmaktadır. Çalışma izni bulunmayan yabancıyı çalıştıran işveren veya işveren vekili yabancının ve varsa eş ve çocuklarının konaklama giderlerini, ülkelerine dönmeleri için gerekli masrafları ve gerektiğinde sağlık harcamalarını karşılamak zorundadır.
İzinsiz çalışmanın tekrarı hâlinde idarî para cezaları bir kat artırılarak uygulanmaktadır. Çalışma izni olmaksızın bağımsız çalışan yabancıya idarî para cezası verilir ve varsa işyeri veya işyerleri kapatılır.
İzinsiz çalıştığı belirlenen yabancıların Türkiye’ye girişi, pasaport, vize ve ikamet izni konuları tetkik edilerek, durumları yasal olmayanların sınırdışı işlemleri Emniyet makamlarınca yürütülmektedir.

Türkiye’de bulunan büyükelçilik veya konsolosluklar bünyesinde faaliyet gösteren okullardaki yabancı öğretmenlere, Bakanlıkça ayrıca çalışma izni düzenlenmesine gerek bulunmamaktadır. Bu kapsamdaki yabancılar, Dışişleri Bakanlığı kanalıyla yapılan başvuruları üzerine İçişleri Bakanlığı tarafından düzenlenen çalışma amaçlı ikamet tezkeresi ile görev yapmaktadırlar. (Yönetmelik Md.54) 

Yabancıların çalışma hayatına sınırlama getiren ve halen yürürlükte olan Kanunlar bulunmaktadır. Nitekim 4817 sayılı Kanunun 13 üncü maddesi 2 nci fıkrasında bu konuya açıklık getirilerek “Diğer kanunlarda yer alan, yabancıların çalışamayacağı iş ve mesleklere dair hükümler saklıdır.” hükmüne yer verilmiştir. Bu itibarla süreli, süresiz ve bağımsız çalışma izni verilenler ile muafiyet kapsamındaki yabancıların özel Kanunlarında yer alan ve sadece Türk vatandaşlarına hasredilmiş bulunan iş ve mesleklerde çalışmaları mümkün bulunmamaktadır. Yabancılara çalışma izni verilemeyen meslek ve görevler Bakanlık internet sitesinde güncel olarak yayımlanmaktadır.

Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin Muafiyetler başlıklı 55 inci maddesi çerçevesinde çalışma izninden muaf tutulan yabancıların (özel kanunlarda belirlenen hükümler saklı kalmak ve yabancı ile işverenin diğer kanunlardan doğan yükümlülüklerini yerine getirmeleri kaydıyla) çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktadır. Yabancıların hangi hallerde ve ne kadar süreler ile çalışma izninden muaf tutuldukları anılan Yönetmeliğin 55. maddesinde yer almaktadır.

(1)  Özel kanunlarda belirlenen hükümler saklı kalmak ve yabancı ile işverenin diğer kanunlardan doğan yükümlülüklerini yerine getirmeleri kaydıyla;

• • Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerle çalışma izninden muaf tutulanların,
• • Daimi ikametgahları yurt dışında olup bilimsel, kültürel ve sanatsal faaliyetler amacıyla bir aydan az,  sportif faaliyetler amacıyla dört aydan az süre ile geçici olarak Türkiye’ye gelecek yabancıların,
• • Türkiye’ye ithal edilen makine ve teçhizatın montajı, bakım ve onarımı, kullanımına ilişkin eğitiminin verilmesi veya teçhizatı teslim almak veya Türkiye’de arızalanan araçların tamiri amacıyla; (Değişik ibare:RG-22/1/2015-29244) Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren bir yıl içinde toplam üç ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla gelenlerin,
• • Türkiye’den ihraç edilen ya da Türkiye’ye ithal edilen mal ve hizmetlerin kullanılmasına ilişkin eğitim amacıyla (Değişik ibare:RG-22/1/2015-29244) Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren bir yıl içinde toplam üç ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla Türkiye’de bulunanların,
• • Belgeli turizm işletmelerinin sınırları dışında faaliyette bulunacak fuar ve sirklerde gösteri ve benzeri görevli olarak Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren altı ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla bulunanların,
• • İki yılı geçmemek ve eğitim süresiyle sınırlı olmak üzere durumunu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlayarak üniversiteler ile kamu kurum ve kuruluşlarına bilgi ve görgülerini artırmak üzere gelen yabancıların,
• • Sosyo-kültürel ve teknolojik alanlar ile eğitim konularında altı ayı aşmayan bir sürede Türkiye’ye önemli hizmet ve katkı sağlayabilecekleri ilgili mercilerce bildirilenlerin,
• • Avrupa Birliği Eğitim ve Gençlik Programları Merkezi Başkanlığının (Ulusal Ajans) yürüttüğü programlar kapsamında gelecek yabancıların program süresince,
• • Kapsamı ve süresi konusunda Bakanlık, İçişleri ve Dışişleri Bakanlığı ile Yüksek Öğretim Kurulu Başkanlığının mutabakata vardığı uluslararası stajyer öğrenci programları çerçevesinde staj görecek yabancıların,
• • Görev süresi sekiz ayı geçmemek kaydıyla Türkiye’ye gelen tur operatörü temsilcisi yabancıların,
• • Türkiye Futbol Federasyonunca veya Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünce talepleri uygun bulunan yabancı futbolcular ile diğer sporcu ve antrenörlerin sözleşmeleri süresince,
• • Gemiadamlarının Eğitim, Belgelendirme ve Vardiya Standartları Hakkında Uluslararası Sözleşme’nin I/10 Kuralına göre devletlerle yapılan ikili protokoller gereği, ilgili idareden “Uygunluk Onayı Belgesi” almış Türk Uluslararası Gemi Siciline kayıtlı ve kabotaj hattı dışında çalışan gemilerde görev yapan yabancı gemiadamlarının,
• • Türkiye Avrupa Birliği Mali İşbirliği Programları kapsamında yürütülen projelerde görevlendirilen yabancı uzmanların, görevleri süresince,
• çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktadır.

(2) Mesleki hizmetler kapsamında olup, muafiyet hükümlerine tabi yabancı mimar, mühendis ve şehir plancılarının, hizmet sürelerinin bir ayı aşması durumunda akademik ve mesleki yeterliliğini tamamlayarak Bakanlıktan çalışma izni alması, ilgili meslek kuruluşuna geçici üye olması ve ulusal kurum ve kuruluşların uygulamalarına uyması zorunludur.
(3) Muafiyet süreleri uzatılamaz. Ayrıca birinci fıkranın (b), (Mülga ibare:RG-22/1/2015-29244) (…) (d), (f) ve (h) bentleri kapsamındaki yabancılar, bir takvim yılı içinde muafiyet hükümlerinden sadece bir kez yararlanır. Ancak, bu haktan yararlanabilmek için yabancının daha önce aynı amaçla almış olduğu ikamet tezkeresinin bitiş tarihinden itibaren üç ay geçmiş olması şartı aranır. Muafiyet sürelerinden daha fazla çalışılacak olunması durumunda Bakanlıktan çalışma izni alınması zorunludur.
(4)Birinci fıkranın (c) ve (ç) bentleri kapsamındaki yabancılara, Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren bir yıl içinde Türkiye’de toplam kalış süreleri üç ayı aşmamak üzere, Türkiye’ye çoklu giriş imkanı sağlanır.

Muafiyet kapsamında geliş amacına uygun vize alarak Türkiye’ye gelen yabancılar, ülkeye giriş yaptıkları tarihten itibaren en geç otuz gün içerisinde ve her halükarda faaliyetlerine başlamadan önce geliş amaçlarını, ne kadar süre ile ve nerede kalacaklarına ilişkin bilgileri, bulundukları yerin emniyet makamlarına bildirmek zorundadırlar.

Muafiyet hükümlerinden yararlanacak yabancılar için çalışma izni düzenlenen yabancılar da olduğu gibi sosyal güvenlikle ilgili yükümlülüklerin yerine getirilmesi zorunludur. 

Yurtiçinden yapılan başvurularda başvurunun onaylanmasının müteakip 30 gün içinde, yurtdışından yapılan başvurularda ise yabancının yurda giriş tarihinden itibaren 30 gün içinde SGK sigortalı girişinin ( Bakanlığa beyan edilmiş en az ücret üzerinden) yapılması zorunludur.

Mütekabiliyet esasına dayalı olarak uluslararası sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülke uyruğunda bulunan yabancılardan sigorta primlerinin kendi ülkesinde ödenmeye devam ettiğini kanıtlayanlar, sözleşmelerde öngörülen süreler kadar Türkiye’de sosyal güvenlik yükümlülüklerinden muaftırlar.

Yabancı çalıştıran işverenler yabancının çalışmaya başladığı tarihten itibaren en geç on beş gün içerisinde durumu Bakanlığa bildirmekle yükümlüdürler.

Çalışma izninin verildiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde yabancının çalışmaya başlamaması halinde, bu sürenin bitiminden itibaren en geç on beş gün içerisinde işverenler durumu Bakanlığa bildirmekle yükümlüdürler.
Bağımsız çalışan yabancılar, çalışmaya başladıkları tarihten ve çalışmanın bitiminden itibaren en geç on beş gün içerisinde durumu Bakanlığa bildirmekle yükümlüdürler.

Çalışma izni verilen yabancının herhangi bir nedenle hizmet akdinin sona ermesi halinde bu akdin sona erdiği tarihten itibaren en geç on beş gün içerisinde işverenler durumu Bakanlığa bildirmekle yükümlüdürler.

Yukarıda belirtilen bildirim yükümlülüklerini süresi içinde yerine getirmeyen bağımsız çalışan yabancı ile yabancı çalıştıran işverene her bir yabancı için ayrı ayrı idarî para cezası verilir.

: Ev hizmetlerinde yabancı uyruklu personel çalıştırmak üzere Bakanlığa yapılan çalışma izni başvurularının son zamanlarda giderek artması nedeniyle, konunun istismarının önlenmesi ve izin verilen yabancıların güvenliği açısından aşağıdaki sınırlamaların getirilmesi kararlaştırılmıştır.

Yaşlı ve hasta bakımı ile küçük çocuğu bulunanlar dışında konutlarda yabancı personele çalışma izni verilmemektedir.

Bakım gerektirecek hastalığının bulunduğunun sağlık raporu ile kanıtlanması zorunludur.

Ciddi bakım gerektiren haller dışında erkek yabancılara konutlarda çalışma izni verilmemektedir.

Başvuruların usul ve esasları,  www.calismaizni.gov.tr internet sitesinde detaylı olarak yer almaktadır.

Yabancılara çalışma izinleri belirli bir işyeri veya işletme üzerinden verilebilmektedir. Yabancılara istedikleri herhangi bir işyerinde çalışabilmesine imkan veren bir izin sistemi mevcut değildir. Çalışma izin başvurularının yabancı şahsı çalıştırmak isteyen işveren tarafından yapılması zorunludur.

Yabancılara çalışma izinleri belirli bir işyeri veya konutta çalışmak üzere verilmekte olup, yabancının bu işyerinden ayrılması halinde izin geçerliliğini yitirmektedir. Bir işverenin yanında çalışma izni bulunan bir yabancının aynı izinle başka bir işyerinde çalışabilmesi mümkün bulunmadığından, yeni işvereninin Bakanlığa çalışma izin başvurusunda bulunarak kendi işyerinde çalıştırmak üzere yeni bir çalışma izni alması gerekmektedir. Yeni işverenin bu yabancıya ilişkin çalışma izin talebinin Bakanlıkça olumlu değerlendirilmesi halinde önceki çalışma izni iptal edilir. 

Bakanlıkça verilmiş bulunan çalışma izinlerinin iptal edilmesine ilişkin işveren başvuruları internetten sistem üzerinden yapılacaktır. İptal talebi işveren veya vekili tarafından imzalanmış  dilekçenin  (Dilekçede ayrılış tarihi ve nedeni mutlaka belirtilecektir.)  pdf. belgesi olarak sisteme yüklenmesi halinde işleme alınacaktır. İptal Başvuruları e-devlet şifresi ile sisteme girilerek; Başvuru İşlemleri menüsü Başvuru Takip seçeneği, Başvuru Durum Görüntüle - İzin İptal Talebi” butonuna tıklanarak yürütülecektir. Sisteme yüklenen dilekçe ayrıca kağıt ortamında Bakanlığa gönderilmeyecektir.

Yurtiçinden, Bakanlığa yapılacak çalışma izin başvurularının elektronik ortamda yapılması ve kağıt ortamında imzalanarak Yönetmelik ekinde belirlenen diğer belgelerle birlikte elektronik başvurunun tamamlanmasını takip eden altı işgünü içerisinde şahsen veya posta ile Bakanlığa ulaştırılması gerekmektedir. Dış temsilciliğimiz kanalıyla yapılan başvurularda ise; temsilciliğimize yapılan başvuruyu takip eden 10 işgünü içinde Türkiye’deki işveren kurumun söz konusu yabancıyı çalıştırmak üzere internet üzerinden elektronik çalışma izin başvurusu yapması ve yine aynı 10 işgünü içinde gerekli evrakları Bakanlığa ulaştırması gerekmektedir.

Bu durumda yurtdışı başvurusunun yenilenmesi, yeni bir referans numarası alınması ve izleyen 10 işgünü içinde elektronik başvurunun yapılarak ıslak imzalı evrakların Bakanlığa ulaştırılması gerekmektedir. Ancak önceki yurtdışı başvuru tarihinden itibaren 30 gün geçmeden yeni bir yurtdışı başvurusu yapılamamaktadır.

Turistik vize ile ülkemizde bulunan yabancılar için yurtiçinden başvuru yapılamamaktadır. Sadece ön lisans ve lisans öğrenimi amacıyla verilenler hariç en az 6 ay süreli ikamet izni bulunan yabancılar için yurtiçi başvuru yapılabilmektedir.

 4817 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliğinin 13'üncü maddesine dayanılarak Bakanlıkça değerlendirme kriterleri belirlenmiştir. Buna göre, çalışma izni talep edilen işyerinde her bir yabancı için en az beş Türk vatandaşının istihdamı zorunludur.

Çalışma izni değerlendirme kriterlerine göre, çalışma izni talep edilen işyerinde her bir yabancı için en az beş Türk vatandaşının istihdamı zorunludur. İzin isteyen yabancının şirket ortağı olması halinde beş kişilik istihdam şartı, Bakanlıkça verilecek bir yıllık çalışma izninin son altı ayı için aranır.

Sosyal güvenlik destek primine tabi olarak çalışan ve adlarına SGK’ya prim yatırılan vatandaşlarımız Türk vatandaşı istihdamında dikkate alınırlar.

2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanununun 18. maddesi gereğince; turizm işletmelerinde çalıştırılan yabancı personelin miktarı toplam personelin % 10'unu geçememektedir. Bu oran Kültür ve Turizm Bakanlığınca % 20'ye kadar artırılabilmektedir. Dolayısıyla çalışma izni talep edilen her bir yabancı için en az beş Türk vatandaşının istihdamı zorunludur.

Özellik arzeden doğrudan yabancı yatırımlar kriterlerini karşılayan işletmelerde kilit personel konumundaki ilk yabancının çalışma izin talebi değerlendirilirken 5 Türk vatandaşı istihdamı aranılmamaktadır. 

Çalışma izni talep edilen yabancılara yapacakları meslek ve görevlere uygun olarak minimum ücret seviyeleri belirlenmiştir. Söz konusu ücretler Bakanlık internet sitesinde yer alan Değerlendirme Kriterlerinin 5. maddesinde belirtilmektedir. Yabancılara ilişkin sosyal güvenlik prim ödemelerinin de bu miktarın altında olmaması gerekmektedir.

663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile yabancı doktorların Türkiye’de çalışabilmelerine imkan sağlanmış olup, yabancı uyruklu doktor istihdam edecek özel sağlık kuruluşları Sağlık Bakanlığı'ndan (İl Sağlık Md.) almış olduğu ön izin (mesleki yeterlilik) belgesi ile birlikte Bakanlığa çalışma izin başvuru yapmakta ve talebi uygun bulunanlara çalışma izni düzenlenmektedir. Çalışma izni istenilen yabancının yurtdışındaki tıp fakültelerinden mezun olması halinde diploma denklik belgesi ibrazı zorunludur.

Üniversite eğitimi gereği yapılması zorunluluk arz eden stajlar için çalışma izni alınmasına gerek bulunmamaktadır. Ancak bu durumda ilgili Üniversite veya Fakülteden alınacak konuya ilişkin resmi bir yazının bulunması gerekmektedir.

Türkiye’de ikamet eden veya edecek limited şirket ortağı yabancılar ile anonim şirketlerde yönetim kurulu üyesi olan yabancılar için Bakanlıktan çalışma izni alınması gerekmektedir. Ayrıca, Limited şirket müdürü yabancıların Türkiye’de ikamet etsin veya etmesin Bakanlıktan çalışma izni alması gerekmektedir.

Çalışma izni alınan yabancılar için Bakanlığa beyan edilen ücret üzerinden sosyal güvenlik primlerinin tam olarak ödenmesi gerekmektedir. Bu yükümlülüğün yerine getirilmesi koşuluyla yabancılar part-time (kısmi süreli) çalışabilirler.

İşyerinin ticaret unvanının değişmesi veya işyerinin başka bir adrese nakli halinde durumun resmi makamlardan (Ticaret odası gibi) alınmış belgelerle kanıtlanması koşuluyla çalışma izninde Bakanlıkça gerekli değişiklik yapılabilmektedir.

 İşyerinin ana işveren durumunda olması halinde son 23 haneyi takip eden son 3 hane 000 olarak girilecektir. Alt işveren durumlarında bu numara ilgili SGK müdürlüğünden öğrenilebilmektedir.

Ev hizmetlerinde başvuruyu yapan kişi işverenin kendisi ise, yani yabancıyı çalıştıracak işverenin kendi e-devlet şifresi ile başvuru yapılıyorsa ( ki bu durumda hane halkı butonu seçilmelidir) başvuru esnasında “sermaye bilgileri”  sekmesi doldurulacak alan olarak kişinin karşısına çıkmamaktadır. Ancak, işveren adına 3. bir kişinin e-devlet şifresi ile kullanıcı sıfatı ile başvuru yapılıyorsa yani “hane halkı” değil de “DİĞER” butonu seçilmişse “sermaye bilgileri” sekmesindeki  tutarlar sıfır olarak yazılıp bu sekmenin geçilmesi gerekmektedir.

Kullanıcı kayıt işlemi tamamlandıktan sonra bildirilen mail adresine kullanıcı kaydının oluşturulduğuna dair bilgi mesajı gönderilmektedir. Bu mesaj alındıktan sonra yeniden sisteme girilmesi ve yabancının ve işverenin bilgileri girilerek başvurunun tamamlanması gerekmektedir. Kullanıcı hesabı oluşturulurken verilen mail adresi yanlış ise, sisteme yeniden girilip bu adres değiştirilebilir. Gelen bilgi mesajı zaman zaman bilgisayarlarca gereksiz (spam) olarak algılanabilmektedir. Bu durumda başvuru sahibinin “Gereksiz Mailler” kutusunu da kontrol etmesi gerekmektedir. 

Doldurulması zorunlu alanlar yıldız (*) işareti ile belirlenmiştir. Ancak, örneğin yabancının beraberinde getireceği kişinin olmadığı bildirilmiş iken, sonradan getireceği yabancı için oturma izni alınmasında sorun yaşanabilmektedir. Bu nedenle mümkün olduğunca yabancı ile temasta olunarak bilgilerin eksiksiz doldurulması gerekmektedir.

Başvuru tamamla butonuna basılması halinde kişinin karşısına gelen metinde hangi belgelerin kağıt ortamında ayrıca gönderilmesi gerektiği bilgisi yer almaktadır. Kişi bu metni okuyup “onaylıyorum” butonunu tıkladığında bu bilgiye de sahip olacaktır.

Başvuru ID numarası, Kullanıcı Hesabı açıldıktan sonraki aşamada elektronik başvuruya başlanıldığında sistem tarafından otomatik olarak üretilmektedir. Dilekçede yer alan bu kısım başvuru tamamlandıktan sonra elle de doldurulabilir. Altı (6) haneli bu numara, başvurunun tamamlanmasını müteakip yazıcıdan çıktı alınan “Yabancı Personel Başvuru Formu”nun baş kısmındaki barkodun üzerinde de yer almaktadır.